พระพุทธเจ้าทรงปฏิบัติอย่างไร..เมื่อมีผู้มาด่าบริภาษพระองค์ ?

พระองค์ทรงเปรียบคำด่าบริภาษ เสมือนอาหารที่เขานำมาให้ หากเราไม่รับ ไม่เคี้ยวกิน อาหารนั้นก็ยังคงเป็นของผู้ให้อยู่เช่นเดิม เช่นเดียวกัน เมื่อมีผู้มาด่าบริภาษเราอยู่ หากเราไม่โกรธตอบ ไม่ด่าตอบ คำด่าบริภาษนั้นก็ยังคงเป็นของผู้ด่าเองผู้เดียวเท่านั้น เขาก็บริโภคอกุศลนั้นแต่เพียงลำพังผู้เดียว แต่หากเราไปโกรธหรือด่าตอบ ก็เท่ากับว่าเราเข้าไปบริโภคอกุศลร่วมกับเขาด้วย.

เรื่องมีมาแล้วในอดีต เมื่อครั้ง อักโกสกภารทวาชพราหมณ์ บริภาษพระพุทธเจ้า พระองค์ตรัส ดังนี้

พระพุทธเจ้า : ดูกร พราหมณ์ ท่านย่อมสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน มิตรและอำมาตย์ ญาติสาโลหิต ผู้เป็นแขกของท่าน ย่อมมาบ้างไหมฯ

พราหมณ์ : ตอบว่า พระโคดมผู้เจริญ มิตรและอำมาตย์ญาติสาโลหิต ผู้เป็นแขกของข้าพระองค์ย่อมมาเป็นบางคราวฯ

พระพุทธเจ้า : ดูกร พราหมณ์ ท่านย่อมสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน ท่านจัดของเคี้ยวของบริโภคหรือของดื่มต้อนรับมิตรและอำมาตย์ญาติสาโลหิตผู้เป็นแขกเหล่านั้นบ้างหรือไม่ฯ

พราหมณ์ : พระโคดมผู้เจริญ ข้าพระองค์จัดของเคี้ยวของบริโภคหรือของดื่มต้อนรับมิตรและอำมาตย์ญาติสาโลหิตผู้เป็นแขกเหล่านั้นบ้างในบางคราวฯ

พระพุทธเจ้า : ดูกร พราหมณ์ ก็ถ้าว่ามิตรและอำมาตย์ญาติสาโลหิตผู้เป็นแขกเหล่านั้นไม่รับ ของเคี้ยวของบริโภคหรือของดื่มนั้นจะเป็นของใครฯ

พราหมณ์ : พระโคดมผู้เจริญ ถ้าว่ามิตรและอำมาตย์ญาติสาโลหิตผู้เป็นแขกเหล่านั้นไม่รับ ของเคี้ยวของบริโภคหรือของดื่มนั้น ก็เป็นของข้าพระองค์อย่างเดิมฯ

พระพุทธเจ้า : ดูกร พราหมณ์ ข้อนี้ก็อย่างเดียวกัน ท่านด่าเราผู้ไม่ด่าอยู่ ท่านโกรธเราผู้ไม่โกรธอยู่ ท่านหมายมั่นเราผู้ไม่หมายมั่นอยู่ เราไม่รับเรื่องมีการด่าเป็นต้นของท่านนั้น ดูกรพราหมณ์ เรื่องมีการด่าเป็นต้นนั้นก็เป็นของท่านผู้เดียว

แล้วตรัสต่อไปว่า ดูกร พราหมณ์ ผู้ใดด่าตอบบุคคลผู้ด่าอยู่ โกรธตอบบุคคลผู้โกรธอยู่ หมายมั่นตอบบุคคลผู้หมายมั่นอยู่ ดูกร พราหมณ์ ผู้นี้เรากล่าวว่า ย่อมบริโภคด้วยกัน ย่อมกระทำตอบกัน เรานั้นไม่บริโภคร่วม ไม่กระทำตอบด้วยท่านเป็นอันขาด ดูกรพราหมณ์ เรื่องมีการด่าเป็นต้นนั้นเป็นของท่านผู้เดียว